Çocuk dışkılamaktan, dışkısıyla oynamaktan ve hatta dışkısını kalınbağırsaklarında tutmaktan büyük haz duyar. Bu dönemde çocuklarda kabızlık sık rastlanan bir durum olabilir. Anal devreye takılmış bir erişkinde, müzmin kabızlık durumları saptanabilir. Anal dönemde anne çocuğa tuvalet eğitimi verirken dışkısını tutmasını uygun zaman ve yerde yapmasını ister. Bunun için ödül ve ceza kullanır.
Bu dönemde çocuk dışkısıyla oynayabilir ve çevreye sürebilir. Bu duruma anne çoğu zaman tepki verir. Aynı dışkılama işlemi için annenin bazen sevinmesi bazen kızması çocukta şaşkınlık yaratır. Annenin baskısı sonucu çocuk,istenmeyen güdülerini bastırır.Anal dönemde annenin çok sabırlı ve sevecen davranması gerekir. Çocuk açısından; kakası ona ait bir eserdir. Onu yapıp yapmama kararı da ona ait olmalıdır. İsterse kakasını kendisi verir. İnsanın kararlı kimliği bu şekilde oluşur. Kendi kararlarını kendi verebiliyor olması, onun bağımsız kimliğidir.
Sık sık koklayarak ya da bezini aralayıp bakarak, kaka ya da çiş yapıp yapmadığı kontrol edilmemelidir. Çocuk kakasını yaptıktan sonra, annesinden onu almasını, yine kendisi istemelidir. Bu dönem iyi doyurulursa, geleceğin kendi kararlarını verebilen, kararlarında tutarlı yetişkinin temelleri atılmış olur. Yaptığı kakanın kabul görmemesi ile yerleşecek utanç duygusu ve inatçı karakter tedavi edilemez. Hayat boyu yerleşir. Utanç duygusu, aşağılanma hissi uyandırır ve yeteneklerin ortaya çıkmasına engel olabilir. Bazı anne babalarsa gevşek, ilgisiz bir tuvalet eğitimi tutumu sergilerler. Bunun sonucundaysa yetişkinlik yıllarında aşırı dağınıklık, düzensizlik, umursamazlık ve kayıtsızlık içeren bazı kişilik özellikleri ortaya çıkabilir.
Anal gelişme dönemi ısrarlı tuvalet terbiyesi ile zedelenebilir. Bacakları karna çekilerek tutulursa bir bebek az da olsa kakasını bırakabilir. Hele bir de aile tarafından takip edilir de bu eylem çocuğun kaka yaptığı saatlere denk getirilirse çocuk kakasını yapar. Bu durum aile tarafından tuvalet terbiyesini kazandığı şeklinde yanlış algılanır. Ancak anal dönem başlayıp da çocuk kakasını verme kararının kendisine ait olmasını istediği döneme girdiğinde kakasını ondan zorla almak isteyenlere vermez. Aile daha önce terbiye ettiğini sandığı çocuktaki bu değişimi anlamakta güçlük çeker. Bile bile altına kaka yapmadan çocuğun günlerce dışkısını tutmasına ya da altına bez bağlanmadan kaka yapmamasına kadar sorunun boyutları büyür. Sorunun süresi de uzar ve bu durum çözümsüz olarak yıllarca devam edebilir.
Eğer anal dönem de anne baba çocuğun tuvalet alışkanlığı kazanma dönemi geldiğinde gerekli ortamı hazırlar, aşırı baskıdan ve tezahürattan kaçınıp, çocuğa kendini denetleyebileceğine ilişkin inançlarını ve bu konuda ona güvendiklerini gösterirlerse dönem sağlıklı bir şekilde atlatılır.
Anal devreyi yaş olarak geride bırakmış bir çocuk ileriki yaşlarında psikolojik bir gerilimle karşılaşacak olursa, Örneğin yeni doğan bir kardeş nedeniyle, kendisine duyulan ilginin azaldığını düşünecek olursa, psikoseksüel gelişiminin alt basamaklarına geri dönebilir ve çocuğun yeniden yatağını ıslatmaya, dışkısını altına yapmaya başladığı ya da yeniden parmaklarını emmeye başladığını görebiliriz. Bazı psikiyatrik hastalarda da bu tür gerilemeler izlenebilir.
Anal devrenin temel özelliği aynı nesneye ya da kişiye ilişkin, sevgi ve saldırganlık gibi çelişik duyguların beslenmesidir.
Bu dönem aynı zamanda inatçılık dönemidir. Çocuk inatla bir şeyi eline alır, ona sımsıkı sarılır veya istemediklerini atar.Çocuk bu dönemi sağlıklı atlatamazsa, Freud’a göre ileriki yaşlarda koleksiyon yapabilir veya savurgan olabilir.
Anal dönemde anne-baba ve çocuk arasında yaşanan uyumlu ilişkinin sonunda;
*Birey bağımsız bir kişi olarak özgürce seçim yapabilme, bağımsızlığını sürdürebilme
*Suçluluk duymaksızın girişimde bulunabilme
*Olaylar karşısında karasızlığa kapılmadan eyleme geçme ve bu eylemlerin sonuçlarını olduğu gibi kabullenebilme
*Dik kafalı olmadan ya da aşırı ödünler vermeden diğer insanlarla işbirliği yapabilme yetenekleri kazanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder